Söyleşiler

"Çalışmak için Harika Bir Yer"

British American Tobacco markasının gelişimi, Tekel birleşme öncesi ve sonrasında ne gibi değişikliklerin yaşandığı, BAT'ın çalışanlarına bakışı, yetenek hazırlama ve yetiştirme konusunda yaptıkları ve kalabalık ekip yönetmenin inceliklerine dair merak ettiklerinizi BAT İnsan Kaynakları Direktörü Birsen Çevik anlatıyor.

Siz BAT'a 2009 yılında İnsan Kaynakları Direktörü olarak atandınız. Bu noktaya gelmeden önceki kariyer geçmişinizi kısaca aktarabilir misiniz?

Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden 1996 yılında mezun oldum. İnsan Kaynakları kariyerime PricewaterhouseCoopers'ta başladım, daha sonra Hewlett Packard'ta çalıştım.

British American Tobacco (BAT)'ya 2001 yılı Ağustos ayında katıldım ve Eylül 2005'e kadar ücretlendirme, işe alım, eğitim ve gelişim gibi çeşitli alanlarda yöneticilik yaptım. Daha sonra 1 yıllık bir gelişim rolü kapsamında BAT Macaristan'da İK Hizmetleri ve Organizasyonel Gelişim Müdürü olarak çalıştım. Macaristan'daki görevim sonrasında, BAT Türkiye'de Satış ve Pazarlama departmanlarından sorumlu İnsan Kaynakları Müdürü görevine atanarak, şirketin "Direkt Dağıtım" modeline geçiş sürecinde Değişim Yönetimi Projesini yönettim.

Şubat 2008'de BAT'nin Tekel'i satın alması sonrasında Commercial Business İnsan Kaynakları Müdürü olarak entegrasyon sürecinde yer aldım. Nisan 2009'dan beri BAT Türkiye İnsan Kaynakları Direktörüyüm.

Bu pozisyondaki hedefleriniz neler? Göreve başladığınızda ilk ilgilendiğiniz, öncelik verdiğiniz konular hangileri idi?

BAT ve Tekel birleşmesi sürecinde yaklaşık 600 kişi aramıza katıldı. Bunların bir kısmını Tekel fabrikalarında çalışmakta olan mavi yakalılar oluştururken, diğer kısmı da organizasyonun iki katı büyümesinden kaynaklı satış, pazarlama ve merkez ofis fonksiyonlarına işe aldığımız kişiler oldu. BAT ailesine yeni katılan bu çalışanlarımızın şirkete oryantasyonu, teknik ve liderlik donanımlarının sağlanması ve büyük değişimin yönetimi 2009 yılının önceliklerini oluşturdu.

BAT Türkiye pazarına 2002 yılı Ekim ayında girdi. O tarihten bu yana markanın gelişimi ile ilgili bize neler söyleyebilirsiniz? Özellikle Tekel birleşme öncesi ve sonrasında ne gibi değişiklikler gözlemlediniz?

Tekel birleşmesi öncesinde BAT olarak sektördeki dördüncü oyuncuyduk. 2007 yılında satış ve dağıtımı kendi bünyemize aldığımızda organizasyonumuz saha ekibinin katılımı ile çok daha büyüdü.

2008'de Tekel birleşmesi ile birlikte BAT'nin hem çalışan sayısı hem de pazardaki konumundaki artış nedeniyle farklı bir noktaya geldik. Türkiye'nin en büyük ikinci Hızlı Tüketim Mamülü şirketi olarak şirket marka değerimiz hem iş dünyasında, hem de perakendecilerin gözünde farklı bir konuma gelmişti. Çalışan sayımız ikiye katlandı. 2008 yılından bu yana 300.000'in üzerinde iş başvurusu, 2009 yılında üniversiteden yeni mezun olan öğrencilere yönelik yaptığımız yönetici adayı yetiştirme programımıza 10.000 başvuru aldık. Bu da kişilerin gözünde değerli bir marka olduğumuzu kanıtlıyor. Tütün sektörünün de ikinci oyuncusu olarak pazar payımızda hem Tekel markalarının kattığı artış, hem de Global markalarımızdaki artış perakendecinin gözünde de değerimizi farklı bir noktaya getirdi.

Şirket içerisinde "çalışmak için harika bir yer" yarattığımız zaman, hem çalışanlarımızın, hem ilişkide olduğumuz tüm partilerin şirketimizin elçisi olarak çevresinde tanıtımımızı yaptığına inanıyoruz. Bunun da marka algılamamızı artırdığını düşünüyoruz.

BAT'nin çalışanlarına bakışı ve genel olarak şirket kültürü hakkında neler söyleyebilirsiniz?

British American Tobacco'da farklı kültürlerden gelen ve her gün yeni fikirler ve tecrübeler getiren kişilerle birlikte çalışıyoruz. Biz farklılıktan gelen güce inanıyoruz. Kişileri düşünmeye teşvik eden, değişik fikirleri tartışmaya değer veren liderlerimizle gelişiyor ve gelecek faaliyetlerimizi şekillendiriyoruz. Çalışanlarımızı ellerinden gelenin en iyisini yapmaları için destekliyor, kişisel gelişimleri için fırsatlar yaratıyoruz. Biz benzersiz kişisel yeteneklerimizi birleştirdiğimizde heyecan verici, başarılı sonuçlar elde ettiğimize inanıyoruz. Bunun için getirdiğimiz farklılıkların takdir edildiği bir çalışma ortamı yarattık. Bu şekilde de yenilikçi, esnek ve dünya çapında başarılı bir şirket olmaya devam ediyoruz.

Gerek saha gerekse merkez olmak üzere kalabalık bir ekip yönetiyorsunuz. Kendi motivasyonunuzu ve ekibinizin motivasyonunu nasıl yüksek tutuyorsunuz?

BAT'de her bir çalışanımızın farklı yetenekleri, farklı bakış açıları, güçlü olduğu farklı alanları vardır. Motivasyonu yüksek tutabilmek için bireylerin sahip oldukları bu farklılıklar ayrı ayrı değerlendirilir. Çalışanlarımız için; kendi görüşlerini dile getirebildikleri; açık iletişimin olduğu, sürekli geribildirim alıp verebildikleri, koçluk kültüründen beslenen bir çalışma ortamı yarattık. "Kişisel motivasyon" değerimizle çalışanlarımızın zorlukları azimle göğüslemelerini, kendilerini ve ekip arkadaşlarını her durumda motive etmelerini teşvik ediyoruz. Aynı zamanda BAT "başarıyı kutlayan" bir organizasyondur. Ekiplerimizin başarılarını takdir eder, hep birlikte kutlarız. Böylelikle yaptığı işten zevk duyan, sürekli başarıyı hedefleyen, motivasyonu yüksek çalışanların yer aldığı "çalışmak için harika bir yer" olduğumuzu düşünüyoruz. Şirket kültürümüzün motivasyonu teşvik etmesi yöneticiler olarak bizlerin motive olmasını da çok kolaylaştırıyor. Çalışanlarımızın işlerini tutkuyla yaptıklarını ve BAT'nin gönüllü elçileri olduklarını görmek benim bireysel motivasyonumu da yüksek tutuyor.

Hızlı Tüketimde Satış, sahada turn over'ı yüksek olan bir fonksiyon. Siz bu konuda nasıl önlemler alıyorsunuz?

British American Tobacco, Türkiye çapında çok geniş bir satış dağıtım ağına ve ekibine sahiptir. Tüm çalışanlarımız için olduğu gibi saha ekiplerimiz için de "Kazanan bir Organizasyon" olmak adına "Çalışmak için Harika Bir Yer" yarattığımıza inanıyoruz. Çalışma ortamı, sağlanan olanaklar, kariyer gelişim imkanları, kısacası yaratmış olduğumuz kültürün işten çıkma oranını minimuma indirdiğini düşünüyoruz. Özellikle sahadaki ekibimizin teknik becerilerinin geliştirilmesi konusunda uzman "Pazarlama Becerileri Geliştirme" adında ayrı bir birimimiz bulunmaktadır. Aynı zamanda saha yöneticilerimizin ekip içerisinde koçluk kültürünü oluşturabilmeleri konusunda onları çeşitli uygulamalarla desteklemekteyiz. Çalışanlarımız arasında "sürekli geribildirim" kültürünü entegre ettiğimiz için sürekli öğrenen, hatalarından ders çıkaran, her zaman daha iyisini başarmaya odaklanmış büyük bir ekiple çalışma fırsatını yakalıyoruz.

İşe alımda hangi yöntemleri tercih ediyorsunuz? Eleman bulmakta zorlandığınız görevler var mı? İşe alım konusunda profesyonel bir destek alıyor musunuz?

İşe Alım süreçleri için kullandığımız birçok değişik kanal bulunmaktadır. Sıklıkla kariyer sitelerini, gazete ilanlarını ve danışmanlık firmalarını kullanıyoruz. Ayrıca BAT çalışanlarının "Kendi Takımını Kendin Yarat" projesi kapsamında kendi çevrelerinden şirket kültürümüze ve değerlerimize uygun olabilecek adayları bize yönlendirmelerini teşvik ediyoruz. Tavsiye edilen aday işe alındığı taktirde, öneriyi getiren çalışanımızı ödüllendiriyoruz.

Diğer işe alım projelerimizi ele aldığımızda, yeni mezun gençlere ve öğrencilere yönelik programlarımız bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi "Yönetici Geliştirme Programımız" olup, gençlik kulüpleri, özel tasarımlı web sitesi, üniversitelerin kariyer merkezleri, işe alımla ilgili kampüs aktiviteleri ve geleneksel işe alım kanallarını kullanarak geniş bir aday kitlesine ulaşıyoruz. Proje bazlı işleri kapsayan ve öğrencileri geliştirmeyi hedeflediğimiz Yaz ve Kış dönemi Stajyer programımızın duyurusu için yine aynı kanalları kullanmaktayız.

Çalıştığınız işe alım danışmanlık firmalarından neler bekliyorsunuz? Bu firmaları hangi kriterler üzerinden belirliyorsunuz?

Bizler farklı projeler kapsamında danışmanlık firmalarıyla çalışabiliyoruz. Burada en çok önem verdiğimiz nokta, çalışılacak işin içeriği ile bağlantılı olarak, her iki tarafın da beklentileri net bir biçimde anlaması ve hem projeye hem de oluşabilecek sorunlara karşı müşteri ve çözüm odaklı olunmasıdır. Projenin zaman planına gösterilecek esneklik ve hassasiyet de önemli bir kriter olabiliyor. Çalışacağımız firmaları seçerken de bu özelliklere ek olarak, firmanın daha önce hangi projelere destek verdiği, hangi firmalarla çalıştığı, çalışmış olduğu firmaların memnuniyeti konularını da dikkate almaktayız.

Yetenek hazırlama ve yetiştirme konusunda şirket olarak neler yapıyorsunuz?

Her seviyede yüksek performans gösteren "yetenek"lerin ilerideki kariyer gelişimlerine olanak sağlamak ve ihtiyaçlar doğrultusunda hazırda bir yetenek havuzu bulundurmak British American Tobacco'nun yetenek yönetimi stratejisinin temelini oluşturuyor. BAT olarak bizim yetenek yönetimi stratejimiz aynı zamanda uzun vadeli şirket hedeflerimiz ile de paralel olduğundan yakından takip ediliyor ve ölçümleniyor.

BAT'ın başarısının temellerinden biri "her seviyede liderlik"'tir. Şirketimizin global vizyonuna paralel olarak, ünvanı ve seviyesine bakılmaksızın her bir çalışanımızın hem stratejik boyutta hem de insan ilişkileri boyutunda liderlik özellikleri göstermesi gerektiğine inanılır. O nedenle BAT bu hedefine ulaşabilmek için çalışanlarının gelişimine yatırım yapar. Çalışanlarımız, yıllık liderlik gelişimi eğitim portföyü kapsamında lokal ve uluslararası eğitim programlarına, atölye çalışmalarına, çalıştaylara katılabildikleri gibi aynı zamanda hem departman içi hem de departmanlar arası atamalarla farklı projeleri yöneterek de kendilerini geliştirebiliyorlar.

Ek olarak, internet üzerinde tüm çalışanlarımızın yararlanabileceği satış ve pazarlama tekniklerine yönelik e-öğrenme programımız olan Üstün Pazarlama Becerileri eğitimi mevcuttur. Bu eğitim, katılımcıların teorik ve pratik bilgilerini eş zamanlı kullanarak harmanladığı bir gelişim programıdır.

İş dışında neler yapıyorsunuz? Günün sonunda sizi neler mutlu ediyor?

Yazı yazmak ve seyahat etmek hayatı keyifli kılan aktiviteler, benim için. Gezdiğim gördüğüm yerler, gözlemlediğim insanlar ve hayatta tecrübe edindiklerimle ilgili yazılar yazıyorum. Bu yazılarımı derlediğim bir blog sayfası oluşturmayı planlıyorum.